سیر مطالعاتی اخلاقی با تأکید بر نظر امام خمینی ره در مورد تهذیب نفس
با سلام
از این که شما جوانان دانشجوی عزیز و فرهیخته نسبت به آشنایی با اندیشهی امام خمینیره توجه ویژه دارید کمال خرسندی را دارم و امیدوارم که با شناخت بیشتر از راه امام و اندیشهی متعالی ایشان برای آیندهی خود نقشهراهی روشن را ترسیم کنید
تهذیب نفس و یا به عبارت دیگر آراستن نفس به فضایل و زدودن رذایل اخلاقی از مهمترین وظایف انسان مؤمن است. سیر و سلوک الی الله نیز بدون تهذیب نفس ممکن نیست. از این رو، تمامی علمای اخلاق بر لزوم آن تأکید داشته اند و انجام آن از نگاه پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله، جهاد اکبر است.
حضرت امام خمینیره نیز به عنوان یک عالم و استاد اخلاق وارسته، تهذیب نفس را به عنوان یک وظیفة اصلی برای جوانان معرفی کردهاند و مقام معظم رهبری دام ظلهالعالی نیز انتظار خود را از جوانان مؤمن و متعهد در سه محور اصلی خلاصه کردهاندکه عبارتند از : تهذیب، تحصیل و ورزش.
مسائل نظری علم اخلاق و تهذیب نفس در آثار امام خمینی ره را میتوان در کتابهایی همچون، «اربعین حدیث» (شرج چهل حدیث)، «شرح حدیث جنود عقل و جهل»، «آداب الصلاة» و «اسرار و الصلاة» مشاهده کرد. و اخلاق عملی ایشان را نیز در سیره و سلوک ایشان میتوان یافت که از زبان اطرفیانشان بیان شده است و در قالب کتابهای مختلفی از سرگذشت زندگی ایشان به چاپ رسیده است که میتوان آنها را از مرکز نشر آثار حضرت امام خمینی ره به دست آورد.
در زمینه اخلاق و تهذیب نفس کتابهای مختلفی نوشته شده است که همسو با منویات حضرت امام ره میباشد. البته این کتابها با توجه به سطح مخاطب متفاوت است و در دو بعد اخلاق نظری و اخلاق عملی به رشتهی تحریر در آمده است. برای نمونه میتوان به سیر مطالعهی آسان به مشکل زیر اشاره کرد:
1- کتابهای اخلاقی شهید آیت الله دستغیب شیرازی
2- تهذیب نفس، ابراهیم امینی
3- سرگذشت های ویژه از زندگی امام خمینی
4- خودسازى، شهید باهنر
5- جهاد بانفس،ج ۳،حسین مظاهرى
6- نقطههای آغاز در اخلاق عملی آیت الله مهدوی کنی
7- معجزه اراده، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
8- کتاب های استاد محمد شجاعی (مقالات در سه جلد)
9- سلوک معنوی، شرح زندگی حضرت آیت الله بهاء الدینی
10-خودشناسی برای خودسازی، مصباح یزدی
11-اخلاق در قرآن (3 جلد) مصباح یزدی
12-فریادگر توحید، شرح زندگی حضرت آیت الله بهجت. و زمزم عرفان
13-فضیلت های فراموش شده، شرح زندگی مرحوم تُربتی
14-بحران هویت، محمد رضا شرفی
15-نیروی چهارم زندگی، محمد رضا شرفی
16-اوج بلوغ، ع . ص (علی صفایی حائری)
17-معراج السعاده، ملا احمد نراقی
18-چهل حدیث: امام خمینی(ره)
19-شرح جنود عقل و جهل: امام خمینی(ره)
20-اخلاق جنسی: استاد شهید مطهری
21-اخلاق در قرآن: آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دام ظلّه)
22-اخلاق اسلامی: آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دام ظلّه)
23-ره توشه: آیت الله مصباح یزدی
24-پند جاوید: آیت الله مصباح یزدی
25-اخلاق و جوان: آیت الله مظاهری
26-اخلاق خانواده: آیت الله مظاهری
27-اخلاق در اداره: آیت الله مظاهری
28-اخلاق الهی: آیت الله مجتبی تهرانی
29-آیین زندگی: احمد حسین شریفی
30-اخلاق اسلامی: احمد و مسعود آذربایجانی
31-امام علی(علیه السلام) و اخلاق اسلامی: محمد دشتی
32-اخلاق سازمانی: فرامرز قراملکی
کتابهای فوق هم در زمینهی اخلاق نظری نوشته شدهاند و هم به اخلاق عملی اشاره دارند. از این رو، علاوه بر این که باید از لحاظ نظری و تئوریک اخلاق را به عنوان یک دانش مورد مطالعه قرار داد، برای عمل و کاربرد این دانش در زندگی که هدف اصلی این علم است، به نمونههایی عینی و کاربردی نیازمند هستیم. شرح زندگی عالمان ربانی میتواند انگیزه لازم را برای عمل در ما ایجاد کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که انتظار نمیرود جوانی که در ابتدای راه قرار دارد مانند عالم وارسته که در میانه و انتهای سیر سلوک است عمل کند. توجه به ظرفیتها و استعدادها و نیز تفاوت فردی میان انسانها و نیز شرایط زمان و مکان بسیار مهم است.
نکتهی نهایی در زمینهی مطالعه علم اخلاق و تهذیب نفس این است که علاوه بر کتابهای موجود میتوان از جلسات درس اخلاق و بهرهمندی از اساتید اخلاق استفاده کرد ه اثرات عمیق و سازندهای را در تهذیب نفس خواهد داشت. البته اراده و عزم شما بر این امر حرف اول را میزند و شیطان نیز سعی میکند با دشوار نشان دادن این راه در عزم و ارادهی انسان تأثیر منفی بگذارد. اما، توکل به خداوند متعال و استعانت از او و نیز توسل به اهلالبیت علیهم السلام میتواند ما را در این امر یاری رساند.
انشالله که در این راه موفق باشید.
یا کار جمعی؛چگونه؟ میزبان شما هستیم!
یاحق