راه های درونی سازی ارزش ها از دیدگاه روایات
و انّما قلب الحدث کالارض الخالیة ما القى فیها من شىء قبلته فبادرتک بالادب قبل ان یقسو قلبک.
على علیه السّلام ضمن نامه خود بحضرت مجتبى (ع) فرموده است:
دل جوان نوخاسته، مانند زمین خالى از گیاه و درخت است، هر بذرى که در آن افشانده شود مىپذیرد و در خود میپرورد. سپس فرموده: فرزند عزیز، من در آغاز جوانیت به ادب و تربیت تو مبادرت نمودم پیش از آنکه عمرت بدرازا بکشد و دلت سخت گردد.
قال امیر المؤمنین علیه السّلام: و انّما قلب الحدث کالارض الخالیة ما القى فیها من شىء قبلته.
على علیه السّلام فرموده است: دل نوجوان مانند زمین آمادهایست که از هر سبزه و گیاه خالى باشد، هر بذرى که در آن افشانده شود مىپذیرد و در آغوش خود بخوبى مىپرورد.
عن موسى بن جعفر علیهما السّلام قال: من تعلّم فی شبابه کان بمنزلة الرّسم فی الحجر.
حضرت موسى بن جعفر علیه السّلام فرموده است: آموختههاى دوران جوانى مانند نقشى که بر سنگ حجّارى شده باشد، ثابت و پایدار میماند[3].
عن ابى جعفر علیه السّلام: و بالدرایات للرّوایات یعلوا المؤمن الى اقصى درجات الایمان[4].
امام صادق علیه السّلام فرموده است: احادیث اسلامى را به نوجوانان خود بیاموزید و در انجام این وظیفه تربیتى، تسریع نمائید پیش از آنکه مخالفین گمراه، بر شما پیشى گیرند و سخنان نادرست خویش را در ضمیر پاک آنان جاى دهند و گمراهشان سازند.
روش تربیت
على (ع) فرمود:
انّ العاقل یتّعظ بالادب و البهائم لا یتّعظ الّا بالضّرب[5].
پند پذیرى انسان عاقل بوسیله ادب و تربیت است، چهارپایان و حیواناتند که تنها با ضرب و زدن، تربیت میشوند.
قال بعضهم شکوت الى ابى الحسن (ع) ابنا لى فقال:لا تضربه و اهجره و لا تطل.[6]
مردى حضور حضرت ابا الحسن (ع) از فرزند خود شکایت کرد.
حضرت فرمود فرزندت را نزن، و براى ادب کردنش، از او قهر کن، ولى مواظب باش، قهرت طول نکشد و هر چه زودتر آشتى کن. در این حدیث امام (ع) کیفر بدنى یعنى زدن طفل را صریحا منع فرموده و در عوض از مجازات عاطفى استفاده کرده است. پدر تنها پناهگاه فرزند و تکیهگاه امید او است، قهر کردن پدر براى طفل بزرگترین مجازات روحى و معنوى است. بپدر فرموده است از او قهر کن ولى بلافاصله توصیه میکند این جدائى بطول نینجامد زیرا اگر قهر پدر در روح طفل اثر عمیق داشته باشد طولانىشدنش، باعث شکست روحى کودک است و اگرکم اثر باشد، در اثر طول مدت قهر، شخصیت پدر در نظر طفل کوچک مىشود و در آتیه گلهمندى و قهر پدر اثرى نخواهد داشت.
قال علىّ علیه السّلام: لا تقسروا اولادکم على آدابکم فانّهم مخلوقون لزمان غیر زمانکم
على علیه السّلام فرموده است: آداب و رسوم زمان خودتان را با زور و فشار بفرزندان خویش تحمیل نکنید زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شدهاند.
